Verslag jubileumreis Lauwersmeer 13 t/m 17 mei 2024
Het jubileumjaar van onze Vogelwerkgroep bracht tot nu toe interessante lezingen en presentaties. Eén van de hoogtepunten voor dit jaar was de 5-daagse vogelreis naar het Lauwersmeer. Na een jaar van voorbereiding door de feestcommissie was het dan zover dat we op reis konden. Een tevoren gepresenteerde PowerPointpresentatie over het gebied maakte ons enthousiast en iedereen had er zin in. Maandag 13 mei vertrokken 24 leden met eigen auto’s richting het noorden van Nederland. Overdag verdeelden we ons in groepjes en afgesproken was, dat elke dag één van de leden een verslagje zou schrijven over zijn of haar belevenissen.
Dag 1 door Jan van Rijsewijk
We vertrokken ’s morgens richting Lauwersmeer. Het plan was om niet rechtstreeks naar het vakantieadres te rijden maar een tussenstop in te lassen naar het Friese Fochteloërveen. Doel was uitkijktoren de Zeven; een bijzondere uitkijktoren in de vorm van het getal zeven. De 18 m hoge toren is als een gedraaide zeven en wordt ook wel de periscoop genoemd. Met een beetje geluk zie je in het voorjaar en ‘s zomers kraanvogels vanuit deze bijzondere uitkijktoren. En dat geluk hadden we. Meteen kregen we in de verte zicht op een koppel kraanvogels wadend in een vennetje. Verder was het rustig totdat we een melding kregen van een ander groepje die in de buurt een slangenarend gezien hadden, nota bene met een slang in de klauwen! Dat geluk hadden wij niet maar vlak daar in de buurt zagen we nog een koppel kraanvogels met een jong; grazend in een wei op 50 m afstand waardoor we prachtige foto’s konden nemen. Op naar het vakantieverblijf in Vierhuizen waar we verrast werden op een Chinees/Indische maaltijd.
Dag 2 door Marijke Blom en Frances van Lipzig
Vroeg op; om 6.00 uit de veren om te genieten van het ochtendgloren aan de Groningse kant van het Lauwersmeer; gaan we een baardmannetje of een zeearend of een morinelplevier zien? Toen we eindelijk op de paralelweg beland waren konden we stoppen bij de uitkijktoren waar we uitzicht hadden op het Jan Deensgat en de Ballastplaat, en door naar de uitkijkhut bij Jan Deensgat. Wat karpers die in het ondiepe aan het paaien waren, zwanen, pijlstaart, zomertaling, bontbekplevier, bonte strandloper en vooral veel rietzangers, rietgorzen, in de verte hoempte de roerdomp, en snorde de snor, maar verrassend; in de hele hut zwermden de boerenzwaluwen in en uit, op 15 cm van ons af.
Na het ontbijt en discussie over de verdeling over de auto’s ging elk zijn weegs. Nu zuidwaarts en na Zoutkamp schuin de dijk over, langs de proefveldjes zoute teelten van de WUR, en op de P een BMP teller van Sovon ontmoet die al 26 jaar het westelijke helft van het Lauwersmeer inventariseert, sinds de afsluiting een feit was. Een prachtig gevecht van een buizerd met een sperwer gezien boven het bos, bij uitkijkpunt de Baak veel blauwe juffertjes, een sperwer met prooi, een braamsluiper, en een prachtige bruine kiek man die over de rietkragen zweefde. Zelfs nog een groepje damherten! Toen tijd voor koffie, dus op naar Kollummerzijl, maar helaas dicht, toen naar de natuurcamping voor een ijsje, maar helaas; schoolkinderkampen… Dan op naar Ezumakeeg, en bingo; meteen op de t-splitsing is het raak: Marijke spot een steltkluut, pardon wel 10, pardon wel 30 volgens Loet, Louis en Jan. Het feestje nog verder compleet door 2 prachtige kemphanen in vol ornaat, pardon wel 10 hier en nog meer daar… bij EzumakeegvNoord; lepelaars, kluten, een zomertaling…
Om 4 uur zou het hoog water zijn dus wij op naar de Tribune om daar de steltlopers te zien die naar ons toe zouden komen. Corine en Toon zaten daar al en Peer, Henk. Marlies en Victor zagen wolken bonte strandlopers en bontbekpleviertjes…. Na een ijsje door naar de Bantpolder bij Paesens; langs grutto’s, tureluurs scholeksters, eendjes en ganzen en een boswachter die de camera’s voor nest controle aan het checken was…. Bij Paesens omhoog de dijk over bij een herdenkingsmonument naar een kluut met pullen, maar dat bleek een heel eiland vol met kluten te zijn, en kokmeeuwen, een zwartwit Escherkunstwerkje 1ste klas. Na het eten gingen nog een paar mensen wandelen en zagen ze nog een clubje patrijzen!!!
Dag 3 door Erik Poelen
Vandaag is het voor de vroege vogelaars uitslapen! De anderen moeten een halfuurtje eerder uit bed. Want het is de dag van de boottocht op het Lauwersmeer. Nadat iedereen weer heeft genoten van het uitgebreide ontbijt staan we mooi op tijd op de kade bij de boot in Oostmahorn. Niet dat de boot zonder ons weg zou varen hoor!
Het is weer een prachtige dag. Wel een flinke wind en de golven klotsen dan ook flink. De kapitein en zijn bemanning heetten ons welkom op de “Vlinderbalg” en de mooie tocht kan beginnen. De tocht werd begeleid door een oud boswachter, dé ‘Frans Kapteijns’ van het Lauwersmeer, met zijn kundige assistente.
Onder het genot van een kopje koffie/thee met een plak cake luisterden we naar de goede uitleg en achtergrondverhalen van onze gids. Heel wat zaken werd ons duidelijk over dit jonge natuurgebied. Apart om te realiseren dat de bovenste laag van het water zoet is en de onderste laag nog zout. Logisch dat de fauna en flora zich hier op moeten aanpassen.
We genoten van het prachtige weer en mooie uitzichten. Een goed bevolkte aalscholverkolonie en de visdiefjes foerageren langs de kust. Niet verwacht was het mannetje van de grote zaagbek in zijn prachtige zomerkleed. Op de aangeslibde eilanden veel ganzen. Idyllische plaatjes met grazende paarden en herkauwende koeien. De grote wens van de boswachter was dat er veel meer waterriet zou komen want dat zou zorgen voor een groot aantal soorten die nu niet of nauwelijks nog aanwezig zijn aan het Lauwersmeer. Daar was niet iedereen het mee eens en dat leverde een leuke discussie op.
Het wachtten was natuurlijk op de doelsoort van vandaag: De zeearend. Met zo’n groot aantal geoefende vogelaars aan boord kon enkele keren een puntje in de lucht geïdentificeerd worden als een zeearend. Maar hoe verder we naar het zuiden afzakten werden die puntjes steeds groter. Mooi kwam er een volwassen zeearend op hoogte over ons boot zeilen waardoor we, weliswaar kort want door de harde wind was hij snel voorbij, de mooie witte stuit konden zien. Uiteindelijk konden we, op grote afstand, het nest zien van een van de twee paartjes die er broeden. Het enorme nest was door de verrekijkers goed te zien en we zagen ook duidelijk de ouders hier rondvliegen en landen en opstijgen van het nest. Een machtig gezicht! Met een gerust hart konden we terug varen naar de haven en nog even genieten van het relaxte sfeertje aan boord. Een geslaagde excursie!!
’s Middags was er een “vrij” programma en kon iedereen weer favoriete plekjes opzoeken of juist een nieuw gebiedje ontdekken. Ik was op weg met Jan van Rijsewijk, Jan van laarhoven en Frans van Gils. Voordat wij aan het middagprogramma begonnen eerst tijd voor kibbeling met friet! Daarna genoten van de vogels bij opkomend getijde bij de Tribune met uitzicht op de Waddenzee en Schier. O.a. veel bontbekplevieren, ’n krombekplevier en kleine plevier. Achter de dijk het prachtige natuurgebied van de Bantswei met vooral veel paartjes Grutto’s foeragerend in een bloemrijkgrasland met vele orchideeën. Verderop richting Moddergat een eiland met kolonies broedende kokmeeuwen en kluten en enkele verdwaalde zilverplevieren. Je keek overal je ogen uit!!
Avonds nog een bezoek gebracht aan de haven van Lauwersoog met daarin de oude trekschuit “Sternstee” die geheel ingericht is als een broedplaats voor visdiefjes en noordse stern. Succesvol, gezien het grote aantal broedparen, we telde er minstens 35!
Het was weer een mooie dag!
Dag 4 door Jan van Laarhoven
In het zonnetje ontbeten onder de prachtige gouden regen en ons lunchpakket ligt klaar, vandaag hebben we vrije invulling, als afsluiting vanavond een barbecue, we hopen dat na 4 dagen echt prachtig zomerweer ook de aangekondigde buien van rond 18.00 uur zullen meevallen. Peter en ik besluiten te gaan fietsen om er zeker van te zijn dat we onze fietsen niet voor niks hebben meegenomen. Het waait behoorlijk dus we hopen van veel wind in de rug. We vertrekken om 9.15 met de fiets naar de Sternstee, een platbodem boot in de haven bij Lauwersoog om de broedende visdiefjes te zien , ook de steenlopers in zomer kleed laten zich goed zien. Daarna verder vanaf “ de tribune” over de dijk richting Paesens en Moddergat , veel kluten met jongen , een enkele groenpoot en verder veel strand/steltlopers veelal op respectabele afstand. De velduil laat zich voorlopig niet zien, in het begin veel groepen jongeren die zich klaarmaken voor een wadlooptocht. Wat me toch opvalt is een jongedame die met zo’n tangetje haar ( waarschijnlijk nep) wimpers nog even op orde brengt . In Moddergat gebruiken we een kopje koffie/fris terwijl de braamsluiper ons toezingt/roept. Hoewel vlakbij laat hij zich niet zien, hij wil niét op de foto. Daarna met forse tegenwind verder fietsen over de uiterwaarden verder op zoek naar de velduil, we rijden verschillende pieren af en zien wel duizenden kanoeten maar de velduil laat zich niet zien, misschien wel door de drie kiekendieven die steeds boven de uiterwaarden zweven en weer door bezorgde kievit/scholekster/ kluut ouders worden aangevallen. Pas rond 16.00 uur zien we van ver de bewolking naderen na weer een mooie zomerse dag . Onderweg kwamen we nog verschillende zwervende leden van de Vogelwerkgroep tegen en ze maakten allen een tevreden , voldane maar ook enigszins vermoeiende indruk na die enorme lading vogelprikkels van de afgelopen dagen. We hebben veel moois gezien. De zeearend rond zijn nest was hierbij toch wel het hoogtepunt. Zwoegend tegen de wind in is een ijsje een welkome beloning na gedane inspanning. We gaan nog even genieten van het uitzicht op de Waddenzee bij het wassende water. Om 17.00 uur zijn we terug op de camping , in afwachting van de barbecue. In de verte zien we de regen maar hier ( Robersum) is het nog steeds droog. Bij de samenkomst een licht regentje, waardoor iedereen onder de tent gaat zitten. Voorlopig blijven de voorspelde hagelbuien en onweer nog weg. Uiteindelijk speelde de barbecue zich onder de tent af, door een malse regenbui . Het vlees werd vakkundig gebakken door Xavier en ondergetekende, de ‘Vega Queens en Kings’ hadden hun eigen bakploeg. Kortom; het was gewoon lekker en gezellig. Aan het eind sprak onze voorzitter Nico ons allen toe over de geweldige manier waarop alles georganiseerd was rondom het jubileum feest. Er werd hartelijk geapplaudisseerd en gezongen en een boek van het Lauwersmeer voor Marlies, Marianne, Frans en Victor. Een mooie laatste dag in Groningen en Friesland.
Dag 5 door Frans van Gils
De laatste dag alweer helaas….. en er zit niets anders op dan onze spullen in te pakken en voor de meeste onder ons weer richting huis te gaan. Een aantal plakt er zijn- of haar vakantie nog achteraan. Ook zijn de groepjes die in de auto verdeeld zijn nog van plan om onderweg nog een natuurgebied aan te doen.
Wij met chauffeur Erik, Jan en ik kiezen ervoor om nog langs Ezumakeeg te gaan om nog wat steltkluten, kemphanen en andere mooie vogels te fotograferen. Dat was ons eerder nog niet goed gelukt omdat eerder het licht verkeerd stond. Daar aangekomen was het gelukkig meteen raak! Een steltkluut vlak voor onze neus foeragerend. Wij gelijk op onze buik om deze te fotograferen met een laag standpunt. Echter Erik werd diverse malen lastig gevallen door een eigenzinnige rare man met advies over fotografie wat totaal niet klopte. Maar hij bleef maar aan de gang tot Erik hem geïrriteerd vertelde dat je hem niet hoefde te vertellen hoe hij moest f otograferen! Gelukkig droop hij daarna af. Ook kwamen er nog wat mooie kemphanen met hun prachtige verenkleed mooi in beeld. Missie geslaagd. Moe maar voldaan zijn we naar huis gereden.
Tot slot een mooie ervaring beschreven door Kim Kokkelink en Yvette van Eekelen.
Donderdagochtend 16 mei reden we met Victor richting vogelkijkhut de Baak aan de rand van een klein, vochtig bosgebiedje in de Kollumerwaard. We waren er al vaker langsgekomen deze week en vanuit de auto leek het een gevarieerd stukje natuur. Hoog tijd dus om eens te gaan kijken. Op de parkeerplaats kwam Team Loet met Louis, Ans en Martien toevallig ook net aan. Zij doken het bos in voor een rondje linksom, terwijl wij drieën eerst rechtsom de bosrand met rietland gingen verkennen. We zagen schitterende grote libellen, o.a. de bruine
korenbout, en genoten van de kleuren van de glassnijder... Tot daar... Ineens... Diedeljoo! Diedeljoo!... Hartstikke dichtbij, vanuit het bos! Snel sloegen we het eerste het beste zijpad in en ja hoor, Kim zag meteen een fel gele schicht hoog in de kruinen. We slopen verder het bos in en hielden ons stil, tot... we om een bocht kwamen en weer oog in oog stonden met team Loet, haha. En toen bleek Loet net uitgelegd te hebben hoe een wielewaalnest eruit ziet, waarop Louis zei: “Oh, dan hangt ie daar.” Althans, zo gaat het verhaal. Appeltje eitje hè, even een wielewaalnest spotten tussen een waaiend bladerdek op meer dan tien meter hoogte. In de telescoop zagen we een prachtig gevlochten buidelvormig nestje, als een kleine voetbal hangend aan een gaffelvormige tak. Het waaide echter zo hard, dat de hele boel continu in en uit beeld zwiepte. Adembenemend. Of doodeng. Om dáár nou je eieren in te leggen...
Team Loet was inmiddels vertrokken om nog ergens anders te gaan kijken. Maar wij waren dat echt niet van plan. Drie uur later wisten we dan ook zeker dat we niet alleen in een vochtig loofbos beland waren, maar ook in een waar muggenparadijs. Ondanks de ontberingen hebben we genoten van een ongelofelijk schouwspel. Muisstil wachtend onder het nest. Luisterend naar gezongen en geroepen diedeljoo- en hioo-duetten. Nekpijn van het omhoog blijven turen door de volledig verticaal staande telescoop. Want oei, je zult het moment suprême maar missen... Vrij snel kwamen we erachter dat er maar liefst 3 wielewalen on stage waren, 2 mannetjes en 1 vrouwtje. Ze vlogen telkens samen rondjes, waarbij het aanvankelijk leek of het nest er niet toe deed. Maar dan ineens landde er toch eentje razendsnel, zagen we de onderkant van een knalgele staart uit het hangmatje steken, werd er iets gepikt en gefrummeld, en was ie weer gevlogen. Tenminste, als jij het ultieme geluk had dat precies op dat moment het nest in jouw scoopbeeld waaide, dan zag je dit. Wat ze precies deden/brachten konden we van onderaf niet zien. Werd het nest afgebouwd? Eieren gekeerd? Het vrouwtje gevoerd? Voor jongen zou het nog te vroeg zijn. Beneden, tussen de muggen door, meldden zich als kersen op de taart intussen ook nog wat appelvinken en grauwe vliegenvangers. Wat een ongelofelijke dag zeg. Het voelde bijna als een mystieke ervaring. We waren er alle drie door gegrepen. Om nooit meer te vergeten.
